محمودرضا برازش، مدیرکل اداره چاپ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی عصر یکشنبه از بخش‌های مختلف مؤسسه خانه کتاب و خبرگزاری کتاب ایران بازدید کرد و گفت: در کشور ما بیشتر به محتوای مقالات و کتاب ها توجه شده است و متأسفانه تکنیک چاپ و فرآیند تولید کتاب مغفول مانده و به همین دلیل حوزه چاپ و نشر با مشکلات عدیده‌ای مواجه است.

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) محمودرضا برازش، مدیرکل اداره چاپ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی عصر دوشنبه (31 فروردین) از مؤسسه خانه کتاب و ایبنا بازدید کرد. وی در نشستی که با حضور مجید غلامی‌جلیسه، مدیرعامل مؤسسه خانه کتاب و جمعی از مسئولان این مؤسسه برگزار شد، از صنعت چاپ به عنوان صنعت بسیار بزرگ یاد کرد و گفت: ابعاد صنعت چاپ هر روز بیشتر، پیچیده‌تر و متنوع‌تر می‌شود. بنابراین، جا دارد که اداره چاپ وزارت ارشاد ارتباط منطقی  با سایر بخش های این وزارتخانه و زیرمجموعه‌های آن اعم از مؤسسه خانه کتاب برقرار کند.
 
وی ادامه داد: امیدواریم با ثباتی که اکنون در بخش های مختلف وزارت ارشاد به وجود آمده است، این گونه ارتباطات بیشتر و گسترده‌تر شوند و از وجود افراد با سابقه و صاحبنظر در هر دو مجموعه (اداره کل چاپ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و مؤسسه خانه کتاب) بهره‌مندی‌های لازم صورت بگیرد.
 
مجید غلامی‌جلیسه، مدیرعامل مؤسسه خانه کتاب در ادامه این نشست، اظهار کرد: نگاه ما در مؤسسه خانه کتاب به آقای برازش این است که ایشان صاحب‌خانه هستند؛ می‌توانیم با گسترده‌تر کردن روابط از تجربیات یکدیگر استفاده کنیم.
 
وی در ادامه سخنانش، گفت: در طول مدتی که در مؤسسه خانه کتاب حضور دارم، هیچ گونه فعالیت جدی با اداره چاپ وزارت ارشاد نداشتیم این در حالی است که نگرشی که اکنون در خانه کتاب است، اقتضاء می‌کند از ظرفیت‌های این اداره بهره‌مند شویم.
 
مدیرعامل مؤسسه خانه کتاب عنوان کرد: ما به همت سید فرید قاسمی توانستیم مرکز کتاب‌پژوهی ایران را در مؤسسه خانه کتاب راه‌اندازی کنیم؛ این مرکز حجم قابل توجهی از کتاب‌‌های کتابخانه شخصی ایشان را دربردارد که آقای قاسمی آنها را به روز نیز می‌کند.
 
غلامی جلیسه با بیان این‌که می‌کوشیم تا از نظر زیرساختی شرایطی را فراهم کنیم تا دغدغه‌های حوزه نشر را کمتر کنیم، گفت: بدون تردید با برقراری ارتباط با اداره چاپ وزارت ارشاد می‌توان پیشرفت‌های خوبی را در حوزه چاپ و نشر داشت؛ این ارتباطات می‌تواند دوسویه باشند به طور مثال خانه کتاب می‌تواند در ارائه مباحث آماری، به صنعت چاپ و نشر کمک کند. همچنین سرای اهل قلم این مؤسسه، در طول یک سال گذشته نشست‌های مختلفی با موضوع معرفی کتاب، نقد کتاب و تاریخ شفاهی کتاب برگزار کرده است.
 
وی با بیان این‌که پیشنهاد می کنم با همکاری مؤسسه خانه کتاب و اداره چاپ وزارت ارشاد طرح تاریخ شفاهی چاپ نیز کلید زده شود، گفت: از دیگر اقدامات مؤسسه خانه کتاب در طول یک سال گذشته، راه‌اندازی طرح مشاهیر کتابشناسی معاصر ایران است؛ به نظرم می توانیم مشابه این کار را در حوزه چاپ داشته باشیم.
 
مدیرعامل مؤسسه خانه کتاب افزود: همچنین این مؤسسه فصلنامه‌های نقد کتاب در حوزه‌های مختلف را منتشر می‌کند که یکی از آنها به حوزه اطلاع‌رسانی و ارتباطات مربوط می‌شود؛ صنعت چاپ می تواند یکی از مباحث این فصلنامه قرار بگیرد.
 
غلامی‌جلیسه با اشاره به نقش مؤثر خبرگزاری کتاب ایران در اطلاع‌رسانی حوزه چاپ، گفت: خبرگزاری کتاب ایران هرچند به بحث چاپ و چاپخانه می‌پردازد اما تاکنون به این مباحث نگاه جنبی داشته است اما از این پس می تواند بازوی رسانه ارشاد در حوزه چاپ باشد.
 
وی ادامه داد: اداره چاپ وزارت ارشاد نیز می تواند در ارتباط دو سویه با مؤسسه خانه کتاب از ظرفیت‌های این مؤسسه بهره‌مند شود؛ در نتیجه این ارتباطات است که می توان وضعیت کتاب و صنعت چاپ را یک پله ارتقاء داد.
 
محمودرضا برازش، مدیرکل اداره چاپ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در بخش دیگر این نشست، اظهار کرد: در معاونت فرهنگی وزارت ارشاد بیشتر به بحث محتوای مقاله یا کتاب پرداخته می‌شود و متأسفانه بحث تکنیک چاپ و کتاب کمتر مورد توجه قرار گرفته است. همچنین متأسفانه در حوزه چاپ به ویژه دستگاه‌های چاپ، کار آموزشی صورت نگرفته است؛ دستگاه‌های چاپ امکانات بسیاری دارند که متأسفانه کارکنان آنها از این امکانات مطلع نیستند.
 
وی با اشاره به مشکلات حوزه چاپ و نشر کشور، گفت: متأسفانه در کشور ما بحث توزیع و موزع به رسمیت شناخته نشده است حتی در کشور ما برای محلی که برای فروش کتاب‌ها مانند نمایشگاه‌ها در نظر گرفته می‌‌شود، ناشران را می‌برند !
مدیرکل اداره چاپ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی کمبود کتابفروشی ها را از دیگر معضلات حوزه نشر برشمرد و گفت: متأسفانه نمایشگاه‌های کتاب به فروشگاه‌های کتاب تبدیل شده‌اند و در این نمایشگاه‌ها به جای انجام فعالیت‌های مرتبط با نشر مانند رایت و مبادله فرهنگی، تنها به فروش کتاب پرداخته می‌شود.
 
وی با بیان این‌که فرایند تولید  تا مصرف کتاب در کشور تنظیم شده نیست، اظهار کرد: معتقدم چاپ و نشر یک علم است چرا که این حوزه در بسیاری از دانشگاه‌های کشور تا مقطع PHD رشته‌ای را به خود اختصاص داده است.
 
برازش با بیان این‌که هیچ مدیری بدون داشتن اطلاعات نمی تواند کار کند، گفت: متأسفانه آمار و اطلاعات موجود در حوزه چاپ و نشر اصلاً قابل اتکا نیستند. باید با همکاری یکدیگر ریشه این مشکلات را پیدا کرد و نسبت به حل آنها اقدامات لازم صورت بگیرد.
 
در ادامه این نشست، مجید غلامی‌جلیسه عنوان کرد: سابق بر این، در مؤسسه خانه کتاب مرجع نشر هر یک سال یکبار منتشر می شد اما به تازگی این منبع دو سال یکبار منتشر می‌شود؛ اطلاعاتی که این منبع در حوزه چاپ دربردارد، بیشتر نگاه آماری است در نتیجه ورود این منبع به مباحثی مانند نوع دستگاه‌های چاپ، تعداد دستگاه‌های چاپ و سن دستگاه‌های چاپ نیازمند مشارکت خانه کتاب و اداره چاپ وزارت ارشاد است.
 
مدیرعامل مؤسسه خانه کتاب افزود: در دویستمین سالگرد صنعت چاپ قرار داریم؛ خود ِ این موضوع بهانه خوبی است که بتوان کارهای تألیفی متعددی در حوزه چاپ انجام گیرد.
 
وی ادامه داد: ما به تازگی راه اندازی جشنواره کتاب زیبا را مصوب کردیم که یکی از مهم ترین آیتم‌های آن بحث کاغذ و این‌که چگونه می توان با کمترین هزینه کتابی زیبا از منظر نوع کاغذ، صحافی و ... تولید و منتشر کرد؛ انجام این امور حمایت اداره چاپ وزارت ارشاد را می طلبد.
 
غلامی‌جلیسه با بیان این‌که تقویت صنعت ملی از اولویت‌های این مؤسسه است گفت: بدون تردید خانه کتاب مستقلاً نمی تواند در این حوزه کار کند بلکه این حوزه نیازمند هم افزایی همه دستگاه‌ها و نهادها مانند اداره چاپ وزارت ارشاد است تا سرمایه‌گذاری‌های لازم صورت بگیرد.
 
از دیگر سخنرانان این نشست، سیدفرید قاسمی، رئیس مرکز کتاب‌پژوهی ایران بود. وی توضیح داد: آمار و اطلاعات پژوهشی در یک زمانی اصلاً جایی نداشت و در ایامی افرادی آمدند و به جهت علاقه شخصی به این مهم پرداختند.
 
قاسمی اظهار کرد: واقعیت این است که دستگاه فرهنگی همیشه مجمع‌الجزایر بوده و اصلاً برنامه‌ریزی همپوشانی و هم‌افزایی میان این جزایر وجود نداشته است؛ اگر هم گاهی به صورت مقطعی هم افزایی صورت گرفته فقط به سبب وجود مدیر و یا کارشناسی دلسوز بوده که این خلاء را حس می‌کرده است.
 
رئیس مرکز کتاب‌پژوهی ایران ادامه داد: امروز واقعیت این است که من مشکل را فراتر از دستگاه فرهنگی می دانم؛ اکنون مرکز کتاب‌پژوهی ایران راه‌اندازی شده است اما متأسفانه نمی‌توانیم بگوییم این مرکز تصویر کاملی از صنعت نشر کشور است بلکه حدودی از این صنعت را نشان می‌دهد چرا که به وفور دیده شده است که سایر نهادها کتاب هایی را چاپ می کنند که اصلاً در فهرست‌های نشر نام و نشان خود را به ثبت نمی‌رسانند.
 
وی اظهار کرد: از منظر پژوهشی معتقدم بالاتر از دستگاه فرهنگ، سایر نهادها هم باید خودشان را موظف بدانند که عنوان کتاب های خود را در لیست آماری خانه کتاب و کتابخانه ملی قرار دهند چرا که خلاء اطلاعات آماری باعث عدم شناخت می‌شود و عدم شناخت باعث مدیریت سلیقه‌ای می‌شود که این مدیریت سلیقه‌ای آسیب‌های فراوانی برای کشور به همراه خواهد داشت. البته در این امر فقط بحث تهران مطرح نیست بلکه شهرستان‌ها مطرح‌اند. همچنین واقعاً صحت اطلاعات به صورت تلفنی تا چه حد است؟!
 
قاسمی بیان کرد: متأسفانه تصور بر این است که با یک هم اندیشی در طول سال با حضور مدیران دستگاه‌های فرهنگ استان‌های سراسر کشور، دیگر کار تمام است ! نه کار تمام نیست بلکه باید وظایفی مانند تهیه و تدوین آمارهای محلی و تهیه و تدوین پژوهش‌های محلی را از آنها خواست.
 
رئیس مرکز کتاب‌پژوهی ایران گفت: پیشنهاد می کنم کارگروهی متشکل از کارشناسان مؤسسه خانه کتاب و اداره‌کل چاپ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تشکیل شود و در نهایت یک تفاهمنامه همکاری با شیوه‌نامه اجرایی تنظیم و امضاء شود.  

منبع:خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)